شرط بندی کبوتر (کفتر) و همه چیز درمورد آن!

شرط بندی کبوتر چیست؟ 

در این مقاله، درمورد شرط بندی کبوتر صحبت می کنیم. نوعی از شرط بندی روی حیوانات که در ایران و خارومیانه طرفداران بسیار زیادی دارد. مسابقات کبوتر که به مسابقات کفتر بازی هم شهرت دارد، همواره با عنصر شرط بندی همراه بوده است. برندگان مسابقات مبالغ چند ده میلیونی برنده می شوند و دیگران هم بر روی شرکت کنندگان و همچنین کبوترها شرط بندی می کنند. در ادامه با دنیا بت همراه باشید.

 

در این مقاله میخوانیم؟

کبوتربازی یا کفتر بازی چیست؟

تاریخچه کبوتر بازی در جهان

شرط بندی کبوتر چگونه انجام می شود؟

قیمت انواع کبوتر در بازار ایران

انواع مسابقات کفتر بازی در ایران

گرو یا شرط بندی مسابقات کفتربازی

انواع مسابقه ‌هاي‌ کبوتران

اصطلاحات کفتربازی

 

کبوتربازی یا کفتر بازی چیست؟

کفتربازی یا کبوتربازی، کـه بدان عشقبازی نیز اطلاق شده، یکی از بازی‌هاي‌ سنتی ایرانیان بـه‌شمار می رود. این بازی منحصراً بـه مردان اختصاص داشت و امروزه نیز در اکثر شهر های ایران هنوز هم رواج دارد. اصولاً کبوتر بازی در ایران بـه دو شکل مختلف انجام می شود. شکل اول رقابت بازیکنان بـه وسیلهٔ کبوتران در حین پرواز و شکل دیگر ان؛ شرط‌بندی بین صاحبان کبوتر اسـت.

 

در این روش کبوتر باز می‌کوشد کبوتران رقیب را در حین پرواز بـه بام خود بکشاند و ان‌ها را تصاحب کند. کبوتر از جمله پرندگان حلال گوشت اسـت و خوردن ان اشکالی ندارد. نگه‌داری کبوتر، از جمله کارهایی اسـت کـه هم رواج بسیاری میان ملت‌هاي‌ مختلف دارد و هم طبع انسانی با ان سازش دارد. اما در بحث دینی، باید میان دو موضوع نگه‌داری از کبوتر و کبوتربازی، تفاوت قائل شد.

 

تاریخچه کبوتر بازی در جهان

کبوتربازی مقوله‌اي جدای از نگه‌داری کبوتر اسـت و حکمشان نیز متفاوت اسـت. کبوتربازی اگر چه بـه خودی خود و بدون مزاحمت برای دیگران، اشکالی ندارد و حرمتی برایش ذکر نشده؛ اما استحبابی نیز ندارد. اما در مورد نگه داشتین کبوتر؛ از روایات بر می آید کـه نگهداشتن کبوتر مستحب بوده و دارای آثاری اسـت. تربیت کبوتر و کبوتربازی در دوران بعد از اسلام در ایران و دیگر ممالک معمول بود.

حتی کتابهایی در مورد این حیوان مفید و پُرثمر، تألیف شده‌اسـت، کـه از ان جمله می توان بـه کتاب تمائم الحمائم، تألیف محی الدین بن عبدالطاهر اشاره نمود. رسم کبوتربازی در قرن چهارم و پنجم معمول بود. چون کبوتربازها برای مردم ایجاد مزاحمت میکردند، گاهی از طرف فرمانروایان دستور جلوگیري از آنان داده می ‌شد. از دیرباز، برای استفاده از گوشت و کود کبوتران، ساختن کبوترخان یا کبوترخانه معمول بود.

 

ژان شاردن کـه در عصر صفوی از ایران بازدید کرده‌اسـت، بـه پیشینه بناهای کبوترخان و وضعیت ان‌ها در عصر صفویه چنین اشاره کرده‌اسـت: کبوترخان را در ایران، اصولاً برای تزئین نساخته بودند. بلکه بـه منظور انتفاع و بهره‌برداری، بـه ساختن کبوترخان اقدام می کردند. حتی در زمان حاضر نیز، یکی از مناظری کـه در اطراف دهات ایران دیده میشود، همین برج‌هاي‌ کبوترخان اسـت، کـه صدها سوراخ چهارگوش در ان تعبیه شده‌ اسـت.

 

شرط بندی کبوتر چگونه انجام می شود؟

برخی حوزه‌ها در ایران بـه صورت رسمی و عیان فعالیت نمیکنند اما در ذات خود اقتصادی زیرزمینی و مخفی را رقم زده‌اند. یکی از اینبخش‌ها حوزه کبوتر و کبوترداری اسـت. در اینبخش، جدای ازخرید و فروش کبوتر دنیایی عجیب در موضوع شرط‌بندی وجوددارد کـه شاید کمتر بـه ان پرداخته شده باشد. حوزه‌اي کـه باوجود شرط‌بندی، روش‌هاي‌ خاصی را برای مسابقه و شرط‌بندی روی موجودات زنده ایجاد کرده‌اند.

 

در این حوزه اگر کسی بـه دنبال کسب درآمد از طریق کبوترها باشد، نگه‌داری و مسابقات کبوترها را دنبال می کند. بعد میتواند برای دارنده این موجودات عجیب «بـه گفته صاحبانشان باهوش» درآمدهای سرشاری حاصل کند. البته بیشتر کسانی کـه در این رشته فعالیت میکنند، اغلب شغل دیگری دارند. درواقع تربیت و تمرین مسابقات کبوترها شغل دومشان بـه حساب می آید. هرچند کـه ممکن اسـت از این بازار درآمدی بیش از شغل ثابت‌شان بـه دست بیاورند.

 

از مسابقه تا شرط ‌بندی کفتر

گاهی مسابقه کبوترها تنها برای تفریح صاحبانشان اسـت و امری متخلفانه در این حوزه صورت نمیگیرد. اما هستند برخی کـه با شرط‌بندی ارقام سنگین و باورنکردنی برنده میشوند. شرط‌‌بندی «گرو» با کبوترها با مسابقات اسب دوانی و… متفاوت اسـت. دنیای کبوترها برای فروشندگان آن ها بـه دو دسته تقسیم می شود: کبوترهای مسابقه و کبوترهای تزیینی.

البته کبوترهای تزیینی هم در مسابقه شرکت میکنند، اما نوع و دسته انها با یک دیگر بـه‌طور کامل متفاوت اسـت. بیشتر کسانی کـه در مسابقات کبوترها شرکت میکنند، خودشان هم تا حدود زیادی پرورش‌دهنده و فروشنده این نوع پرنده هستند. در این مسابقه‌ها کـه در تهران و درشهرستان‌ها در نقاط محلی انجام می شود، شرط‌بندی‌هاي‌ عجیبی انجام میشود. برای حضور در این محافل، گزینش‌هایي هم صورت می گیرد.

 

قیمت انواع کبوتر در بازار ایران

کبوترهایی کـه فروخته می شوند هم اهلی هستند و هم وحشی. ولی بیشتر انواعی کـه برای مسابقه معامله می شوند کبوترهای اهلی هستند. در ایران سه نوع کبوتر مسابقه مشهور وجوددارد. پلاکی، نامه‌بر و آلمانی کـه هم نوع خارجی ان وجوددارد و هم ایرانی. البته این کبوترها هرکدام برای نوع خاصی از مسابقه تربیت میشوند. کبوترهای مسابقه و معمولی بـه دلیل تفاوت نژادشان دریک ردیف خرید و فروش نمیشوند.

 

کبوترهای مسابقه را هم تک خرید و فروش میکنند و هم جفت. اما از آنجایی کـه تولیدمثل در این پرنده‌ها و حفظ اصالت خیلی مهم اسـت گاهی اوقات حتی جفت ماده‌فروشی نیست و فقط برای زمان جفت‌گیری اجاره داده میشود. قیمت پرنده‌هاي‌ معمولی از ٣٠ یا ٤٠‌هزار تومان تا ١٠٠‌هزار تومان هم می رسد. اما قیمت کبوترهای مسابقه بسته بـه نوع و نژادشان متفاوت اسـت. قیمت انها تا چندین میلیون تومان هم می رسد.

 

قیمت‌هاي‌ بالاتر در کبوترهای مسابقه بیشتر بـه این دلیل اسـت کـه جفت نر و ماده ممکن اسـت باهم فروخته شود. کبوترهای یه کَتی و دو کَتی آلمانی جزو کبوترهای خیلی مرغوب در مسابقات پرش و مسافت هستند. از دیگر انواع کبوترهای مسابقه مسافت و پرش کبوترهای یهودی و افغانی هم هستند کـه قیمتشان کمی پایینتر اسـت. کبوترهای شامی «نوک این پرنده‌ها کمی کوتاه و ضخیم اسـت» هم از زمان جوجه خرید و فروش می‌‌شود..

 

انواع مسابقات کفتر بازی در ایران

پس از کبوترها مهم ترین موضوع، مسابقات اسـت. این مسابقات انواع مختلف دارد. مهمترین و اصلی‌ترین مسابقه کبوترها مسابقه مسافت اسـت کـه درتمام دنیا رایج اسـت و مسابقه بعدی مسابقه هوش اسـت کـه شباهت بسیاری باهم دارند. مسابقات دیگری هم هستند کـه بیشتر در ایران یا نقاط خاصی از دنیا رواج دارد مانند مسابقه برحسب بام کبوتر کـه بیشتر در ایران یا کشورهایی مانند ترکیه یا کشور های حاشیه جنوبی خلیج‌فارس رایج اسـت.

شرط بندی کبوتر

اما از همه ی این موضوع‌ها مهم‌تر فعل غیرقانونی شرط‌بندی و بـه اصطلاح کبوتربازان «گِرو» در این مسابقات اسـت. گرو یا شرط‌بندی در مسابقات کبوترپرانی شباهت زیادی با شرط‌بندی روی اسب یا دیگر مسابقات ندارد. ولی بـه‌هر حال نوعی شرط‌بندی اسـت کـه میزان ان از ابتدا مشخص اسـت. بـه این معنا کـه پیش از مسابقه میزان جایزه برنده مشخص اسـت و ‌درصدی نیست.

 

بـه همین دلیل شرط‌بندی در مسابقات کبوترپرانی «بیشتر در مورد مسابقات مسافت و هوش» از قیمت خود یک پرنده بازنده تا مبالغ بالاتر مثل خانه و اتومبیل هم میرسد. اما میزان معقول ان‌کـه خیلی رایج اسـت چیزی حدود یک تا سه‌میلیون تومان اسـت. ریسک این مسابقه‌ها بسیار بالاست و بیشتر کسانی اقدام بـه اینکار میکنند کـه بیش از ١٠‌سال در کار پرورش یا مسابقات کبوتر هستند.

 

گرو یا شرط‌ بندی مسابقات کفتربازی

شرط‌بندی مسابقات کبوترپرانی با شرط‌بندی معمولی متفاوت اسـت. درمسابقات کبوترپرانی بـه‌ویژه از نوع مسابقه مسافت؛ پیش از شروع مسابقه همه ی کبوترها در حضور چند داور «حداقل ٣ داور» و ریش سفید نشانه‌گذاری می‌‌شوند. مبلغ گرو هم در نزد داوران گذاشته میشود. در برخی موارد حتی کبوترها بـه دست تیم مقابل داده میشود تا همزمان این دو تیم بـه نقطه مشخصی در خارج از شهر برده شوند.

 

در این محل هردو یا چند تیم شرکت‌کننده حاضر می شوند. پس از آمادگی کبوترها اعلام میشود کـه بـه برنده چه چیزی تعلق می گیرد. کدام یک از پرنده‌ها ممکن اسـت زودتر از بقیه بـه مکان تعیین شده در شهربرسد. پس از این‌کـه مسابقه بـه پایان رسید، داورها جایزه یا مبلغ شرط را بـه برنده می دهند. در مورد مسابقات پرش هم تا حدودی این شرایط حکمفرماست. اما ممکن اسـت با توجه بـه شرایط و مدت زمان کوتاه مسابقه چند بار انجام شود.

 

شرایط حریف خوب در مسابقات گرو

همیشه قبل از بستن هرگونه قرارداد سعی نمائید تا چند چیز رابا رقیب خود تطبیق دهید. چنانچه این تطابق نزدیک بود اقدام بـه بستن قرارداد مسابقه نمائید. اجازه دهید کـه یک توصیه اي خدمت تان بکنم… اینکار مانند زمانی اسـت کـه شـما می‌خواهید بـه خواستگاری بروید. در طی ان تمامی عوامل منجمله : سطح معلومات و فرهنگ دو خانواده، سنجش سطح طبقه اقتصادی و میزان رفاه طرفین، آداب سخن گفتن و… را می سنجید.

 

برای پیدا کردن یک رقیب خوب لازم اسـت تمامی عوامل اینچنینی را مورد بررسی قرار دهید. همچنین پسندیده اسـت کـه از لحاظ تعداد کبکی، اقلیم آب و هوایی، هم سطح بودن تجربه در این سرگرمی مفرح، نزدیک بودن کیفیت بام طرفین، قدمت حدودا” همزمان طرفین در محل نگه داری کبوترانشان و… نیز جداگانه بررسی شود.

 

به عنوان مثال در مورد قدمت حدودا” همزمان طرفین در محل نگه داری کبوترانشان یعنی این کـه با کسی گرو نبندید کـه در بام حال حاضرش قدمت مثلاً” بیست ساله دارد. شـما بر روی بامی بازی می‌کنید کـه قدمت مثلاً” دو ساله دارید. پس شرایط برای شـما بسیار سختتر خواهد بود. چون ان شخص اگر فقط سالی 10 کبوتر بعدازظهری کنار گذاشته باشد اکنون باید حدود 200 کبوتر عالی داشته باشد.

 

داور خوب مسابقات چه ویژگی هایی دارد؟

چرا انتخاب داوران کنار و داور وسط مهم اسـت. اما اصولا” یک داور خوب چه شرایط و ویژگیهایی را باید دارا باشد ؟ در مبحث داوری عرض کنم کـه حتماً” از وجود داورانی استفاده نمائید کـه رای آن ها معتبر باشد. دیگران برای نظر صحیح آن ها ارزش قائل باشند. عنایت داشته باشید کـه اگر داوری را کـه انتخاب می‌کنید دارای علم کافی نباشد حقوق و زحمات شـما و کبوترانتان را برای مدت یک سال بباد فنا خواهد داد.

شرط بندی کبوتر

پس در انتخاب خود بسیار سختگیر و با وسواس باشید. بعلاوه داوری را انتخاب کنید کـه دارای بینش و تجربه بالایی بوده و حتماً” خودش کبوتر هوا کن خوبی بوده ودر مسابقات نیز شرکت کرده باشد. بـه پاکی و درستی نامور باشد و همواره جانب حق و حقیقت را بگیرد. البته مدافع سرسخت مواضع شـما نیز باشد. هر کدام از حریفان برای خودشان یک وکیل یا داور کنار انتخاب می نمایند کـه از موکل خودشان دفاع کنند.

 

همچنین دو رقیب، یک فرد بیطرف و ناظر بر حسن اجرای قرارداد کـه مورد وثوق طرفین می‌باشد را انتخاب می نمایند کـه بـه داور وسط شهرت دارد. درصورتیکه دو داور کنار بـه اختلافی بر خوردند ایشان پا پیش گذاشته و با ارائه نظر منطقی خود، مشکل را حل و فصل مي نماید. برعهده دو داور کنار اسـت کـه بـه رای و نظر داور وسط گردن نهند ولو این کـه بـه نظر ایشان نا درست و غیر منطقی برسد.

 

انواع مسابقه ‌های کبوتران

 

1. مسابقه براساس سرعت کبوتر:

اینگونه مسابقه بیشتر در اروپا و شمال کانادا رواج دارد. بـه این صورت اسـت کـه هرکدام از شرکت‌کنندگان کبوتر یا کبوترانشان را بـه چند کیلومتری شهر می برند ودر یک زمان با همدیگر رها می کنند. هرکدام کـه زودتر بـه خانه برسد پیروز اسـت.

 

2. مسابقه برحسب بام کبوتر:

تعداد مشخص کبوتران را بـه کسی کـه میخواهند با او مسابقه دهند، میفروشند. «بـه هر قیمتی کـه توافق شد» و شخص خریدار باید در مدت زمان محدودی آن ها را جلد کند. بعد از مدتی آن ها را بپراند، هر چه رفت ضرر کرده وهر چه ماند جایزه او اسـت. این روش مسابقه را کمتر در ایران بـه‌نام مسابقه می‌شناسند.

 

3. مسابقه برحسب زمان پرواز:

این‌گونه مسابقه بیشتر در میان کفتربازان پایتخت «تهران» مرسوم اسـت و میانگین زمان پرواز مد نظر اسـت. زمان این مسابقه در تیرماه اسـت و داوران از چندین روز قبل کبوتران مسابقه‌دهنده‌ها را معاینه می کنند.

 

4. مسابقه براساس هوش کبوتر:

مانند نوع اول اسـت با این تفاوت کـه مسافت بسیار بیشتر می شود و تعداد کبوتران برگشته ملاک برد و باخت این مسابقه اسـت.

 

5. مسابقه براساس زیبایی کبوتر:

بیشتر در کشور های ژاپن، روسیه و هلند این مسابقات انجام می گیرد و براساس زیبایی کبوتر داوران رأی می دهند.

 

اصطلاحات کفتربازی

 

باخت کردن:

اگر کبوتری از دسته خود بـه دسته دیگری بپیوندد، اصطلاحاً میگویند کـه «باخت» کرده‌اسـت.

 

بالا ماندن:

اغلب کبوترهای «در رو»؛ حتی باوجود تاریک شدن هوا بـه پریدن ادامه می دهند و بـه اصطلاح، شب بالا می مانند.

 

پاک:

کبوتری کـه رنگ آمیزی پرهایش، با انچه کـه نزد عشقبازان «کبوتربازان» مشهور اسـت، مطابقت کامل داشته باشد. «مقابل ان: کبوتر نادرست»

 

پا کردن:

اصطلاحی برای پرواز دادن یا پراندن کفتر، توسط کفترباز اسـت. بدان «سر دادن» نیز گفته می شود.

 

پس آمد:

اتفاق می‌افتد کـه پس از چندی، کبوتری کـه «باخت» کرده، یعنی از دسته خود بـه دسته دیگر پیوسته، پس از چندی بـه لانه اولیه خود بازگردد، کـه در اینصورت اصطلاحاً می گویند کـه: «پس آمد» کرده‌اسـت.

 

تنگ بام دار:

بـه اصطلاح «در رو» رجوع شود.

 

توی بند افتادن:

هر قدر بازی کبوتر، محکمتر و باصداتر باشد، پسندیده تر اسـت و گاه شدت ان در بعضی کبوترها بـه جایی می رسد کـه حیوان را از پریدن بازمی‌دارد، زیرا بـه محض آنکه از بام بلند می شود، آن قدر پیاپی و بدون اختیار معلق میزند، کـه بر روی زمین می‌افتد. در این حال گویند کـه کبوتر توی بند افتاده‌اسـت.

جلد کردن کبوتر:

شناساندن بام و محل کبوتر بـه او، و آماده کردنش برای پرواز را گویند.

 

رقیب:

بین کبوتربازان بر سر گرفتن کبوترهای یک دیگر رقابت شدید وجوددارد، کـه در اینصورت می گویند کـه آنان باهم رقیب هستند.

 

اصطلاحات کبوتربازی

 

در رو:

هر کبوتری کـه بیشتر دارای کیفیت پرش «معلق زدن و بالا رفتن» و کمیت پرش «توانائی و طاقت پرواز» باشد، مرغوب تر و گرانبهاتر اسـت. حال اگر کبوتری دارای هر دوی این صفت‌ها باشد، ان را اصطلاحاً «در رو» و «تنگ بام دار» می خوانند.

 

سر دادن:

بـه «پا کردن» نگاه کنید.

 

سو:

وفاداری بـه لانه را گویند.

 

کشگرک:

کبوتر نوع شاهزاده بـه رنگ زرد را گویند.

 

گروبندی:

کبوتربازان اغلب بر سر پریدن کبوتران هنری خود، «گروبندی» می کنند، بدین معنا کـه شرط می‌بندند و جوایز گزاف نقدی و جنسی تعیین می کنند.

 

گنجه:

لانه کبوتر را گویند.

 

ناحریف:

کبوتربازانی کـه «رقیب» یک دیگر نیستند. یعنی با یک دیگر روابط دوستانه دارند و کبوتر یک دیگر را بلاعوض بـه صاحب اصلیش مسترد می‌دارند، «ناحریف» خوانده میشوند.